The Hill We Climb

Daar stond ze. Ineens was ze wereldberoemd. Een jonge vrouw met een volwassen persoonlijkheid. Gehuld in een opvallend gele mantel die fel contrasteerde met haar blinkend bruine gezicht. Haar gitzwarte haar bijeengebonden met een bloedrode band. Haar warme vloed aan wijze woorden waaiden krachtig uit over de wereld.

Amanda Gorman zette iedere luisteraar even stil bij zijn zelf gekozen levenspad. “The Hill We Climb” is de titel van haar indrukwekkende gedicht dat ze bijna dansend uitbeeldde bij de inauguratie van de 46^ste Amerikaanse president. De wereld hing een moment ademloos aan haar lippen. Haar ware woorden klonken op een historisch moment.

Het was lang geleden dat de Amerikaanse democratie in zo’n diepe crisis was beland. Het adagium ‘Make America Great Again’ was uitgelopen op een ‘Democratic Disaster’. Vier jaar nietsontziend narcistisch leiderschap waren vruchtbare grond voor alle denkbare soorten egokrachten die de sociale samenhang hadden aangevreten. Nu zijn egokrachten geen vreemd verschijnsel in de Amerikaanse samenleving. 'The American Dream' kun je gerust het egoparadijs noemen. David Brooks, de veel gelezen New York Times columnist, typeert deze krachten als een levensstijl die past bij de eerste berg:

“De doelen op die eerste berg zijn de gebruikelijke doelen in onze cultuur: succesvol zijn, aanzien hebben, in de juiste sociale kringen verkeren en persoonlijk geluk ervaren. Kortom: je wilt een leuk huis, een fijn gezin, mooie vakanties, lekker eten, goede vrienden, enzovoort”

"De neoliberale koers heeft via de vrijemarkteconomie een prachtig bergpad aangelegd voor de selfmademan."

In zijn boek ‘De Tweede Berg’ betoogt hij met sterke voorbeelden dat elk mens van nature zo'n eerste berg beklimt in de hoop dat op de top het ultieme geluk ligt te wachten. Amerika is bij uitstek een ‘eerste berg samenleving’, maar onze Nederlandse cultuur is in enkele decennia in de slipstream meegezogen. De neoliberale koers heeft via de vrijemarkteconomie een prachtig bergpad aangelegd voor de selfmademan.

De Nederlandse democratie is opgeschaald naar een meritocratie. In zo’n samenleving krijg je je positie op grond van je verdiensten (‘merites’). Talent alleen doet er niet toe, het gaat erom wat je ermee doet. Afkomst, ras en geslacht mogen geen rol spelen, aldus de wetten van de meritocratie.

Een ideale omgeving voor het ego. Onnoemelijk veel (young) professionals spannen zich dagelijks (vaak inclusief de nachten) in om als getrainde alpinisten de eerste berg zo snel mogelijk te onderwerpen. Af en toe achteromkijkend om trots glimlachtend te constateren hoe ver ze al gekomen zijn, maar steeds vaker bezorgd omhoogkijkend waar zich ergens een bergtop moet bevinden die nu nog gehuld is in een dichte mist.

"Die bergtocht gaat niet meer om egoverlangens maar om de belangen van anderen. Je kijkt verder dan jezelf en richt je op een hoger doel."

Steeds vaker wordt de top niet bereikt doordat een onverwachte crisis je van de berg slaat. En mocht je uiteindelijk de top toch bereiken, kan de desillusie zo groot zijn dat je vermoeid verzucht: ‘Is dit nu alles?’  Beide situaties zijn volgens Brooks een ideaal uitgangspunt om aan de tweede berg te beginnen. Die bergtocht gaat niet meer om egoverlangens maar om de belangen van anderen. Je kijkt verder dan jezelf en richt je op een hoger doel.

Je leert je zogenaamde onafhankelijkheid los te laten en de wederzijdse afhankelijkheid te omarmen.

“Onze wens is doelbewust een eenheid laten ontstaan.
Een land te componeren uit alle culturen, kleuren, kansen en karakters van de mens.
Zo kijken we omhoog, niet naar wat tussen ons in staat, maar naar wat voor ons ligt.
We overbruggen de kloof omdat we weten dat als we de toekomst voorop willen zetten dat we dan onze verschillen opzij moeten zetten.
We ontwapenen om elkaar te omarmen.
We willen niemand raken en iedereen gelukkig maken.”

Zo dichtte Amanda Gorman. Volgens de inspirerende analyse en visie van Brooks een echte ‘Second Mountain Song’. Ga je mee naar boven? 

Over de auteur:

Arie de Rover (1961) is coach/counselor, en spreekt en schrijft graag over het thema identiteit.

In onze zoektocht naar een zinvol leven staan de columns dit jaar in het teken van de bestseller “De Tweede Berg” van David Brooks. De eerste berg staat voor een manier van leven gericht op persoonlijk geluk: carrière maken, succes hebben en mooie spullen verzamelen. Op de tweede berg gaat het om een betekenisvol leven. Hier draait het niet meer om jezelf maar om jouw relatie met anderen.